LEONA DE VANCI

Sau khi Leonardo mất 12 năm, vua François I
(Pháp), một người bạn thân thiết của ông đã yêu cầu một thợ kim hoàn
đúc chữ vàng dòng ghi nhận thiêng liêng: Không
có một ai, khi còn sống đã học được nhiều về điêu khắc, về hội họa và
về kiến trúc như Leonardo, nhưng nhiều hơn cả như thế, ông còn là một
nhà triết học vĩ đại.

__________________.*"*.*"*._____________________

Giới thiệu



Leonardo di ser Piero da Vinci
(15/4/1452 - 2/5/1519) là một thiên tài người Ý: là một nhà khoa học,
nhà toán học, nhà kỹ sư, nhà phát minh, nhà giải phẫu học, nhà điêu
khắc, kiến trúc sư, nhạc sỹ, và là một cây viết. (*)


Ông sinh ra và lớn lên ở gần Vinci, nước Ý, là một đứa con không
chính thức của một công chức viên tên là Piero và một người đàn bà nông
dân tên là Caterina. Ông không có tên họ (surname), do đó “de Vinci”
đơn giản là “ở Vinci”. Tên khai sinh của ông là "Leonardo di ser Piero
da Vinci" có nghĩa là "Leonardo, con của Ser Piero, đến từ Vinci".


Leonardo được mô tả như là nguyên mẫu (archetype) của thời kỳ Phục
hưng (Renaissance man), một người mà dường như không có giới hạn về
tính hiếu kỳ, thích khám phá và điều đó được đánh giá bởi sự sáng tạo
của ông. Ông được xem như một nhà vẽ tranh nổi tiếng nhất trong mọi
thời kỳ và có lẽ là một người đa tài chưa từng có trong mọi thời đại.


Trước hết, ở vai trò là một người vẽ tranh, Leonardo là một họa sỹ
lừng danh. Hai thành quả của ông, bức tranh “Mona Lisa” (Mona Lisa
)[Pic.1] và “Bữa ăn tối cuối cùng” (The Last Supper)[Pic.2] giữ vị trí
độc tôn. Hầu hết các bức họa, các bức giả chân dung và tôn giáo được
ông vẽ trong suốt thời kỳ vẽ tranh của mình. Sự nổi tiếng của chúng gần
như tiếp cận đến bức họa “Sự sáng tạo ra loài người” (Creation of Adam)
[Pic.3] của danh họa Michelangelo [2] . Riêng bức vẽ Vitruvian Man
[Pic.4] của Leonardo khi nghiên cứu về giải phẫu đã trở thành một bức
vẽ mẫu mực.









[Pic1]. The mona Lisa, 1503 (Leonardo)


[Pic2]. The Last Supper, 1498, (Leonardo)

Ở vai trò là một kỹ sư, Leonardo đã có những suy
nghĩ đi trước thời đại, ví dụ như phát minh ở mức khái niệm về máy bay
trực thăng, xe tăng, sự sử dụng hội tụ năng lượng mặt trời, máy tính,
hình thành lý thuyết ban đầu về địa vật lý, tầu đáy kép, và nhiều phát
minh khác. Một số ít các thiết kế của ông đã được xây dựng hoặc được
đặc tả trong thời kỳ của ông. Một vài phát minh nhỏ của ông như máy
cuộn dây và máy gia công đối với việc thử nghiệm sức căng của kim loại
đã đi vào thực tế.


Ông đã tiến xa về tri thức ở nhiều lĩnh vực như giải phẫu, kỹ sư
xây dựng, quang học và nghiên cứu về thủy văn. Điều này được thể hiện
trong 15 bức họa phẩm còn sót lại của ông cùng với các cuốn sổ tay ghi
chép mà trong đó có các bản vẽ, các biểu đồ khoa học và các ghi chú.





[Pic.3] Sự sáng tạo ra loài người, Creation of Adam , 1511, (của Michelangelo)




[Pic4]. Vitruvian Man , 1942, Leonardo

_________(còn tiếp)___________

1. Thời niên thiếu, 1452-1466 (Early life, 1452-1466)




Leonardo sinh ngày 15 tháng 4 năm 1452 tại Anchinano, một làng nhỏ ở
gần thành phố Vinci trong thung lũng Arno, giữa hạt Florence.


Có hai sự kiện được ghi lại về Leonardo trong thời thơ ấu. Sự kiện
thứ nhất như một điềm báo, đó là sự kiện một con diều hâu rơi xuống từ
trên trời, bay lơ lửng phía trên cái nôi mà Leonardo đang nằm, lông
đuôi của nó phủ khắp mặt của cậu bé con. Sự kiện thứ hai xảy ra khi
Leonardo thám hiểm trong các ngọn núi. Cậu bé khám phá một cái hang và
ghi lại cảm xúc của mình lúc đó, một mặt là cảm thấy khiếp sợ vì tưởng
tượng ra những con quái vật ẩn nấp ở trong hang, nhưng mặt khác thì lại
tò mò muốn biết những cái gì là thực sự có ở trong cái hang đó.


Lúc năm tuổi, cậu bé Leonardo sống với cha mình, ông bà và các bác,
trong ngôi nhà ở Francesco, một tỉnh nhỏ của Vinci, nơi mà cha cậu đã
có đứa con gái sáu tuổi tên là Albiera, người mà đã yêu Leonardo nhưng
không may sau đó bị chết trẻ.


Vasari, một người viết tiểu sử thế kỷ 16 của các họa sỹ thời Phục
hưng, đã kể một câu chuyện rằng: nhờ sự gợi ý của bạn mình, cha
Leonardo đã yêu cầu Leonardo vẽ một bức tranh. Leonardo đã vẽ một con
rắn lửa khủng khiếp và cha Ser Piero của Leonardo đã bán nó cho người
buôn tranh ở Florentine, và ông này lại nó bán cho Duke ở Milan.








[Pic5] Lễ truyền tin (tôn giáo): The Annunciation, 1472 - 1475 (Leonardo)

2. Xưởng vẽ của Verrocchio, 1466-1476 (Verrocchio's workshop, 1466-1476)



Vào năm 1466, Leonardo đã theo học một họa sỹ khá nổi tiếng thời đó,
Andrea di Cione, được biết đến bởi tên gọi là Andrea del Verrocchio,
ngắn gọn là Verrocchio [3] tại xưởng vẽ của mang tên ông. Xưởng vẽ lừng
danh này hiện nay là trung tâm văn hóa của Florence, là một nơi giáo
dục tốt cho chàng trai trẻ Leonardo. Trong số các họa sỹ mới vào nghề
cùng với Leonardo hoặc kết hợp với xưởng vẽ thậm chí có người trở thành
nối tiếng, ví dụ như Perugino , Botticelli, và Lorenzo di Credi .


Trong một phần trung tâm của xưởng vẽ Verrocchio, các họa sỹ được
tôn kính trọng như là các nhà thủ công lành nghề và chỉ có ở Verrocchio
mới có danh tiếng. Các họa phẩm của xưởng vẽ bao gồm các cái khiên
trong một cuộc thi đấu trên ngựa được trang trí , các rương, hòm đựng
của hồi môn, đĩa hát trong lễ rửa tội, tấm bàn tạ ơn chúa, vài tấm chân
dung nhỏ, và các bức tranh cầu nguyện. Người ta đặt mua chủ yếu là các
bức vẽ bàn thờ chúa và các bức tượng để tưởng niệm và đặt mua nhiều
nhất là các bức họa vẽ hoa văn kiểu vòng xoắn ở trong các nhà thờ. Cậu
bé học nghề 14 tuổi Leonardo đã được đào tạo tất cả các kỹ năng để trở
thành một người thợ trong một xưởng vẽ truyền thống.


Mặc dù nhiều thợ thủ công chuyên về nhiệm vụ đúc vàng hoặc thiếc,
nhưng Leonardo lại mong muốn khám phá các kỹ thuật và có cơ hội để học
về vẽ thiết kế, hóa học, luyện kim, đúc thạch cao, thuộc da, làm mộc
như là các kỹ năng tự nhiên của công việc vẽ, sơn, điêu khắc và làm mô
hình.








[Pic6]. Rửa tội chúa Jesu: Baptism of Christ, (Leonardo và Verrochino)


“Bức tranh Rửa tội chúa Jesus (Baptism of
ChrisT ) [Pic.6]) do Verrocchio phác thảo cho các nhà tu của Vallombrosa
hiện có thể được xem tại Viện hàn lâm Firenze. Theo Vasari thì thiên
thần quỳ bên trái là do Leonardo thêm vào. Khi Verrocchio nhìn thấy,
ông đã nhận ra được tính nghệ thuật hơn hẳn so với phần còn lại của
chính tác phẩm của ông và người ta kể rằng từ đấy ông tuyên bố vĩnh
viễn từ bỏ hội họa. Bức tranh được vẽ nguyên thủy bằng màu keo này đã
bị vẽ dầu chồng lên nhiều lần nên việc kết luận có sơ sở hiện nay là
rất khó khăn. Một số ý kiến đáng tin cậy thiên về việc công nhận không
những có bàn tay của Leonardo trên khuôn mặt của thiên thần mà còn
trong nhiều phần về y phục và phong cảnh phía sau mang tính đặc trưng
và có thể nhận thấy được trong các tác phẩm khác của ông. Tác phẩm này
được hoàn thành vào khoảng năm 1470, khi Leonardo 18 tuổi.” [1VN]


Một sáng tạo của xưởng vẽ Verrocchio, mà nó thể hiện cách nhìn phù
hợp rất đặc biệt của chàng trai trẻ Leonardo, đó là bức tượng đồng
David [Pic.7], mà hiện nay bức tượng này để ở trong bảo tàng Bargello.
Nhìn hình của David, chúng ta thấy Leonardo thể hiện một cậu bé khỏe
mạnh đầy cơ bắp, và nó tương phản với các đường cong thiếu chất nam
tính trong hình vẽ của Donatello ([Pic.8] và [4]) là người thầy dạy vẽ
của Leonardo ở Verrocchio.




[Pic 7, Pic 8]. The David, 1467, Leonardo (bên trái) và của Donatello ( bên phải)

4. Các mối quan hệ và ảnh hưởng (Relationships and influences)




Leonardo bắt đầu sự nghiệp của mình với Verrocchio vào 1466, năm mà
người chủ của xưởng vẽ Verrocchio, nhà điêu khắc vĩ đại Donatello qua
đời. Họa sỹ Uccello là người đã sớm kinh qua về nghệ thuật tạo hình và
đã có ảnh hưởng đến sự phát triển của tranh phong cảnh nhưng đã già cả.
Các nhà hội họa Piero della Francesca , Fra Filippo Lippi , nhà điêu
khắc Luca della Robbia, và nhà kiến trúc - nhà viết văn Alberti [8] đều
ở thập kỷ 60. Thành công của thế hệ tiếp theo đó là những người thầy
của Leonardo: Verrocchio, Antonio Pollaiuolo [9] và nhà điêu khắc chân
dung Mino da Fiesole [10], người đã tạo ra các bức bán thân giống hệt
như thật.


Leonardo đã dành thời trai trẻ của mình ở Florence để làm công việc
trang trí cùng với các họa sỹ của thời kỳ Donatello: họa sỹ Masaccio
[11] với lối vẽ bích họa (tranh vẽ trên tường) đã thấm nhuần chủ nghĩa
hiện thực và chủ nghĩa không hiện thực (xúc cảm), họa sỹ Ghiberti [12]
với bức tranh “Cổng thiên đường” ("Gates of Paradise", [Pic.13]), có
hàng rào với những chiếc lá vàng, hiển thị sự kết hợp một hình có cấu
tạo phức tạp với phần kiến trúc nền chi tiết. Piero della Francesca đã
nghiên cứu kỹ về nghệ thuật vẽ hình không gian trên mặt phẳng
(perspective) và đó là nhà hội họa đầu tiên thực hiện một nghiên cứu
khoa học về ánh sáng. Những nghiên cứu này và luận án của Alberti có
một sự uyên thâm và ảnh hưởng mạnh đến những họa sỹ trẻ và ảnh hưởng đó
có trong một phần của Leonardo trong quá trình tự quan sát và làm việc.




[Pic.13], Cổng thiên đường: "Gates of Paradise", Leonardo


Thuật hội họa về sự khỏa thân và điên cuồng
trong bức họa “Adam và Eve trốn khỏi khu vườn của Eden“ (“Adam and Eve
leaving the Garden of Eden” [Pic.14]) của đã tạo ra một sự ảnh hưởng
lớn trong sự diễn tả hình dáng con người, nó đã thể hiện được một không
gian ba chiều bằng việc sử dụng “ánh sáng và bóng”, yếu tố này đã đi
vào các bức họa của Leonardo trong một cách đó là sự thay đổi các đường
đi trong bức họa. Họa phẩm vẽ nhà văn hóa Hy Lạp David của Donatello có
thể được nhìn thấy trong họa phẩm sau cùng của Leonardo, đó là bức họa
John the Baptist [Pic.15].


[Pic.14] “Adam and Eve leaving the Garden of Eden” , (của Michelangelo)



[Pic.15]. John the Baptist ,1513-1516, Leonardo


Một truyền thống thường thấy ở Florence là các
bệ thờ về sự trinh nguyên và trẻ nhỏ. Rất nhiều các bức họa về điều này
được tạo ra trên vải trong xưởng vẽ của Lippi, Verrocchio và gia đình
nhà văn Robbia. Các bức họa đầu tiên về Đức mẹ (Madonnas) của Leonardo
ví dụ như bức “Đức mẹ Benois” (The Benois Madonna [Pic.16]). Trong bức
họa này, sự trinh nguyên được thiết lập tại một góc nhọn tới khoảng
trống của bức tranh với chúa Jesus nhỏ bé đặt tại góc đối diện (Nguyên
bản: The Benois Madonna in which the Virgin is set at an oblique angle
to the picture space with the Christ Child at the opposite angle.).
Cách bố cục này được hòa trộn vào trong các bức họa sau đó của
Leonardo, ví dụ như họa phẩm “Sự trinh trắng và trẻ thơ với thánh Anna”
(Virgin and Child with St. Anne [Pic 17]).


[Pic.16] Đức mẹ Benois: The Benois Madonna , 1478, Leonardo



[Pic.17] Sự trinh trắng và trẻ thơ với thánh Anna: Virgin and Child with St. Anne, 1510, Leonardo

Leonardo cùng
thời với Botticelli, Ghirlandaio và Perugino, họ ít tuổi hơn Leonardo
một chút. Ông thường muốn gặp họ tại xưởng vẽ Verrocchino, và họ đã kết
hợp cùng nhau trong viện Medici.

Vào năm 1476, trong thời gian Leonardo kết hợp với xưởng vẽ
Verrocchino, Hugo van der Goes trở về Florence mang theo họa phẩm the
Portinari Altarpiece và các kỹ thuật vẽ tranh mới từ Bắc Châu đã ảnh
hưởng nhiều đến Leonardo, Ghirlandaio, Perugino và các họa sỹ khác.
Trong năm 1479, danh họa vẽ tranh sơn dầu Antonello da Messina đã du
lịch lên phía bắc, dừng lại ở Venice, và để lại nơi đó nhiều bức tranh
sơn dầu cho họa sỹ già Giovanni Bellini. Leonardo mãi tận sau này mới
tới thăm Venice.


Leonardo thậm chí cùng thời với hai nhà kiến trúc - họa sỹ Bramante
và Sangallo. Cũng giống như các họa sỹ này, ông đã thử nghiệm thiết kế
các trung tâm nhà thời các (centrally-planned churches), một trong số
chúng được ghi chép trong các bài báo của ông bằng bản đồ và bản vẽ
nhưng không có cái nào trở thành hiện thực.








END

he he thankss pa` thuy` nha ..ông nay` la` thần tượng của tớ ...thik nhất bức la dô công dơ ...ối dời đẹp mê hôn`

eo tớ chả hỉu gì về hội hoạ cả nhưng nom mấy cái tranh nè có vẻ hoành tráng đấy, ông nè đã nghe tên nhìu nhung hum nay mới ngắm nhìu tranh ông ấy vẽ như thế

nhân nói về ông này trong truyện madona có bức tranh ông ấy vẽ về nàng madona nữ thần tóc bạch kim trước cả bức mona lisa liệu có phải không nhỉ dù là truyện tranh nhưng tác giả nói dựa trên những tư liệu có thật mà

tớ chả hỉu j` về hội hoạ cả? chả dám tham ja đâu

Trành thì mình thấy bt, chỉ được cái ông này chế ra mấy loại vũ khí khủng lắm: máy chém hàng loạt, pháo hạng nhẹ nhiều niòng, 1 loại tank hình tròn manh mẽ nữa